Soykırım deyince Almanya yani Hitler gelir herkesin aklına. Çok uzak değil 20.yüzyılın ortasında yapıldı bu soykırım. Son yüzyıla bakarsak bu kadarla kalmadığını da görmüş oluruz.
*
Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Almanyası döneminde, Heinrich Himmler'in liderliğindeki SS güçleri tarafından işgal edilen sınırlar içerisinde yaklaşık beş buçuk milyon Yahudi’nin (kaynaklara göre bu ölü sayısı değişir) sistemli bir şekilde öldürüldükleri soykırım. Avrupa’da yaşayan Yahudilerin neredeyse tamamına yakını demek bu sayı. Londra’da British Müzesinde sadece 16 yaşından büyüklerin girebildiği soykırım bölümünü gezdim. Nazi kamplarından videolar ve fotoğraflar, ölen insanların kıyafetleri, ayakkabıları ve neler neler. Nazi Almanya'sı milyonlarca kurbanı hapsedebilmek için yaklaşık 20.000 kamp kurdu. Müzenin bir bölümünde büyük bir akvaryum yapmışlar ve içine sadece bu kamplardan çıkan ölen insanların ayakkabılarını doldurmuşlar. Baktığınızda içiniz titrer.
Almanlar Yahudilere soykırım yapmıştır.
*
Fransa’nın 1954 yılında uzun zamandır asimile etmeye çalıştığı, baskı altında tuttuğu Cezayir’de istediğini alamayınca 1 milyon kişinin öldüğü soykırım yaptı. Fransa, 1524'te başlattığı sömürgecilik faaliyetleriyle Afrika'nın batısında ve kuzeyinde 20'den fazla ülkede hâkimiyet kurdu. Afrika'nın yüzde 35'i, 300 yıl boyunca Fransa'nın kontrolünde kaldı. Bu bölgeler acımasızca insani sömürü terörüne maruz kaldı.
Senegal, Fildişi Sahili ve Benin gibi ülkeler o yıllarda Fransa'nın köle ticaret merkezleri olarak kullanıldı ve bölgedeki tüm kaynaklar sömürüldü. Bu kapsamda Fransa; bölgede 2 milyondan fazla kişiyi katletti.
Fransa Cezayir’de soykırım yapmıştır.
*
Vietnam Savaşı, Doğu Bloku ülkeleri olan Kuzey Vietnam, Çin ve Sovyetler Birliği ile ABD destekçisi olan anti-komünist Güney Vietnam ve başta ABD arasında yaşanan savaştır. Kore Savaşı'ndan sonra Soğuk Savaş'ın ikinci sıcak çatışması olmuştur. ABD 1963 yılından 1973 yılına kadar savaşa dahil olmuş ve 60.000 kadar asker ile soykırım gibi bir savaş kaybetmiştir.
Soykırım gibi acımasızca yapılan bu savaşta; 13 milyon vietnamlı, binlerce kayıp, yüzbinlerce yaralı ve sakatla; 83 bin sakat, 8 bin felç, 30 bin kör, 10 bin sağır bıraktı arkasında.
Amerika soykırım gibi bir katliam yaparak neredeyse soykırım yapmıştır.
*
Pol Pot'un liderliğindeki Kızıl Kmerler ile askeri yönetim arasında yaşanan iç savaş Kızıl Kmerlerin lehine 1975 yılında sona erdi. Kızıl Kmerler kazandıkları savaşın ardından Demokratik Kamboçya adıyla yeni bir rejim kurdular. Yeni rejimin başbakanı ülkenin tüm idaresini elinde bulunduracak olan Pol Pot idi. Pol Pot liderliğindeki Kamboçya, 1975-1979 tarihleri arasında 7 milyon nüfuslu Kamboçya’da tam 3,5 milyon insanın ölümüne ve bir o kadarının sakat kalmasına sebep oldu. Batılı ülkelerin göz yumduğu, hatta desteklediği bu soykırım tüm dünyanın gözü önünde yapıldı. İnsan kafatasından oluşan ölüm tarlalarını, toplu mezarları gittim gördüm. Öyle dile kolay geliyor, Youl Seing Soykırım müzesine girerken bir titreme gelirken, insanın kulakları çınlıyor gezerken.
Rusya Kamboçya’da Pol Pot’la soykırım yaptırmıştır.
*
Ruanda'da 1994 yılında yaklaşık 3 ayda bir milyon Tutsi ve ılımlı Hutu'nun, aşırı uç Hutular tarafından öldürülmesi ile bir soykırım yaşamıştır. Gittim gördüm. Soykırım müzelerini gezmek yürek ister. Hotel Ruanda filmiyle bildiğimiz soykırım esnasında insanların sığındığı Hôtel des Mille Collines otelini gezme fırsatım oldu. Afrika’nın tam ortasında Avrupa eliyle yapılan soykırımı iliklerime kadar hissettim. Fransa’nın buradaki soykırımı planladığı ve katliam için silah sağladığı belgelerle tespit edilmişti. Zamanın Fransa Cumhurbaşkanı Miterand; “ O ülkelerde bir soykırım yaşanması o kadar önemli bir şey değil “ demişti.
Fransa Ruanda’da soykırım yapmıştır.
*
1992 - 1995 yılları arasında Bosna Savaşı sırasında Avrupa eliyle Sırplar tarafından Boşnaklara karşı Bosna-Hersek Cumhuriyeti (bugünkü Bosna ve Hersek) topraklarında yapılmış soykırım yapılmıştır. Avrupa’nın göbeğinde büyük bir insani dram yaşanmış, Avrupa askerlerinin gözetiminde soykırım planlanıp uygulanmıştır. Srebrenitsa katliami olarak geçen olay; II. Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'da gerçekleşmiş en büyük toplu insan kıyımı olması ve Avrupa'daki hukuksal olarak ilk kez belgelenmiş soykırım olması açısından da önem taşır.
Şuraya dikkat; Avrupa’da son 50 yılda yaşanmış belgeli ve kabul edilmiş soykırım.
Katliamdan 15 yıl sonra 27 Haziran 2017 tarihinde Hollanda Mahkemesi, Srebrenista katliamıyla ilgili Hollanda askerlerinin yasa dışı hareket ettiğine, Hollanda'nın kısmen hatalı olduğuna karar vererek Hollanda askerlerini suçlu buldu. Mahkeme, Srebrenitsa'da ölümlerin %30'undan Hollanda hükûmetinin sorumlu olduğunu açıkladı.
2 milyondan fazla kişiyi etkileyen, topraklarını terk etmesine yol açan ve 150 bin kişinin öldürüldüğü soykırımdır.
Avrupa Birliği Srebrenitsa'da soykırım yapmıştır.
*
Türk milleti olarak her 26 Şubat 1992'de Hocalı'da kadın, çocuk ve yaşlı gözetmeksizin yaptığı katliamın kurbanlarını anıyoruz. Aradan geçen 28 yıla rağmen acısı tüm Azerbaycan Türklerinin ve Türk milletinin kalbinde tazeliğini koruyan Hocalı Katliamı, insanlık tarihine kara bir leke olarak yazıldı. Aylar süren saldırılarını 25 Şubat 1992'de yoğunlaştıran Ermeniler, gece, Sovyet Rus ordusunun o zaman Hankendi'de bulunan 366. motorize alayının da yardımıyla üç koldan saldırdı. Devlet Verilerine göre, daha önce 7 bin kişinin yaşadığı Hocalı'da savunmasız durumdaki 106'sı kadın, 70'i yaşlı, 63'ü çocuk 613 Azerbaycan vatandaşı hayatını kaybetti. Katliamdan 487 kişi ağır yaralı olarak kurtuldu, Ermeni güçleri 1275 kişiyi esir aldı, bunların 150'sinden bugüne kadar haber alınamadı.
Ruslar Ermeniler ile Hocalı’da soykırım yapmıştır.